Internationaal zakendoen: houd rekening met deze cultuurverschillen

Zakenpartners uit andere landen doen op een andere manier zaken dan hier in Nederland. Als u internationaal gaat ondernemen is het belangrijk om deze cultuurverschillen niet te onderschatten. Buitenlandse markten kennen namelijk andere regels, wetten, talen en culturen. Voordat u in zee gaat met een partner uit een ander land is het belangrijk om uzelf voor te bereiden op de mogelijke cultuurverschillen. In deze blog duikt Places Nieuws in de wereld van interculturele communicatie.

Emoties in verschillende culturen

In sommigen culturen laten mensen hun emoties snel de vrije loop, in andere culturen is het juist niet gewenst als mensen emoties tonen in zakelijke gesprekken. Culturen waarin emoties getoond worden zijn affectief. Mensen uit een affectieve cultuur laten direct weten of ze blij, boos of verdrietig zijn. Egypte, Koeweit, Cuba en Spanje zijn landen met affectieve culturen. In neutrale culturen tonen mensen juist weinig persoonlijke betrokkenheid. Mensen praten zelden met stemverheffing en er is voldoende fysieke ruimte tussen de gesprekspartners. Landen als Oostenrijk en Japan hebben een neutrale cultuur waar gevoelens zelden getoond worden. Nederlanders staan er ook om bekend dat ze hun emoties in toom houden. Een verklaring hiervoor is het calvinisme, waar zelfbeheersing een belangrijke rol speelde.

Directe of indirecte communicatie

Gaat u zaken doen met iemand uit Azië, Zuid-Europa, het Midden-Oosten, Latijns-Amerika of Afrika, dan is de kans groot dat uw zakenpartner indirect en impliciet communiceert. U zult soms moeten zoeken naar de onderliggende betekenis van een uitspraak. In deze landen is sprake van een hoge context cultuur. De Amerikaanse antropoloog Hall maakte een verdeling tussen hoge en lage context culturen. In een hoge context cultuur gaat men ervanuit dat misinterpretatie vrijwel onmogelijk is. Mensen denken vaak dat een half woord al voldoende is om elkaar te begrijpen. In tegenstelling tot lage context culturen waar alles juist zo expliciet mogelijk verwoord wordt om misinterpretatie te voorkomen. Lage context culturen zijn te vinden in Noordwest-Europa, Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland.

Tijd

Tijdsperceptie kan in verschillende culturen anders worden opgevat. In Nederland hebben we een sequentiële tijdsperceptie. Activiteiten worden op een tijdlijn achter elkaar geplaatst, in een logische efficiënte volgorde. Wanneer u zaken doet met partners met een sequentiële tijdsperceptie zal het halen van deadlines erg belangrijk zijn. In andere culturen wordt tijd gezien als een rekbaar begrip, dit wordt een synchrone tijdsperceptie genoemd. Deadlines en planningen zijn in deze culturen hooguit een richtlijn. Mensen met een synchrone tijdsperceptie stellen doelen die op verschillende manieren bereikt kunnen worden. Mensen kunnen zich gemakkelijk aan veranderende omstandigheden aanpassen omdat zij geen strak schema hebben.

Wat betreft zakendoen geldt voor mensen met een synchrone tijdsperceptie dat zij veel verschillende dingen tegelijkertijd doen. Het afmaken van een taak vinden zij belangrijker dan het halen van een deadline. Vooral Noordelijke en Westerse landen hebben een sequentiële tijdsperceptie. Landen met een synchrone tijdsperceptie kunt u vinden in het Zuiden en Oosten, zoals Latijns-Amerika, Afrika, Azië (behalve Japan), het Midden Oosten, en in Europa: Spanje, Portugal, Italië en Griekenland.

Machtsafstand

Bij internationaal zakendoen is het belangrijk om rekening te houden met de machtsafstand in een cultuur. Machtsafstand is een van de vijf dimensies waarop culturen met elkaar worden vergeleken volgens de vijf cultuurdimensies van Hofstede. In landen waar autoriteit niet ter discussie mag worden gesteld is een hoge machtsafstand. Mensen leggen het hierbij makkelijker bij zich neer dat de macht ongelijk verdeeld is. Er is bijvoorbeeld veel respect voor ouderen, leraren en andere hogergeschikten. In landen waar machtsafstand klein is behandelen mensen elkaar meer als gelijken. Mensen vinden het belangrijk dat de ongelijkheid tussen mensen zo klein mogelijk wordt gemaakt. Hofstede heeft een Machtsafstandsindex (MAI) opgesteld die de maat voor de machtsafstand in een cultuur weergeeft. Maleisië, Guatemala en Panama staan bovenaan de lijst wat betreft machtsafstand. In deze landen heeft macht voorrang boven recht, is de middenklasse klein en hebben machtige mensen veel privileges. Denemarken, Israël en Oostenrijk staan onderaan de lijst van machtsafstand. In deze landen is de machtsafstand klein en is het belangrijk dat iedereen gelijke rechten heeft.

Masculiniteit vs. feminiteit

Als u zaken doet met een partner uit het buitenland is het belangrijk om na te gaan of iemand uit een masculiene of feminiene cultuur komt. Dit zegt namelijk veel over hoe iemand zich opstelt in een gesprek. Psycholoog Geert Hofstede heeft aan de hand van het IBM-onderzoek de masculiniteitsindex opgesteld. Deze index geeft aan hoe masculien een land is. Hoe belangrijker inkomen, erkenning, promotie en uitdaging wordt gevonden in een land, hoe hoger dat land op de masculiniteitsindex komt. Bovenaan de lijst staan Japan, Oostenrijk en Venezuela, landen met een hoge mate van masculiniteit. Ook de Verenigde Staten, Engeland, Ierland, Italië, Duitsland, en Zwitserland worden als masculiene landen gezien. Onderaan de lijst staan Zweden, Noorwegen en Nederland, deze landen behoren tot de meest feminiene landen ter wereld.

In feminiene landen werken mensen om te kunnen leven. Mensen zijn over het algemeen bescheiden en onderschatten hun eigen werk. Mensen zijn zorgzaam en hebben aandacht voor de emoties van anderen. In een masculiene cultuur leven mensen om te werken. Hier is het erg belangrijk om succes te behalen, prestaties, geld en erkenning. Mensen hebben de neiging om hun eigen werk te overschatten en leidinggevenden gaan doorgaans besluitvaardig en agressief te werk. Leidinggevenden in een feminiene cultuur gaan daarentegen juist intuïtief te werk gaan en consensus moeten bereiken.

Foto: Bigstock