Wat zeggen de meest voorkomende achternamen over de identiteit van het dorp Eersel?

In het zuiden van de provincie Noord-Brabant te midden van de regio Kempen, ligt het dorp Eersel. Het dorp staat mede bekend als grootste sigarenexporteur van Nederland en kende een snelle bevolkingsgroei na de Tweede Wereldoorlog. Places Nieuws bekeek de achternamen van de inmiddels ruim 10.000 inwoners en vertelt u wat de namen ons vertellen over de identiteit van het dorp.

Authentiek karakter

Eersel kent een authentiek karakter. Rond 1200 werd Eersel een kruispunt voor handelroutes van Leuven en 's-Hertogenbosch en van Antwerpen en Turnhout. Er werd een historisch ovaal plein aangelegd die diende als parkeerplaats voor het handelsverkeer. Het plein werd omringd met karakteristieke gebouwen, toen gebruikt als herberg of hoefsmederij. Dit plein, tegenwoordig bekend als De Markt, werd in 1967 uitgeroepen tot beschermd dorpsgezicht.

Acht Zaligheden

Tijdens de Belgische opstand rond 1830, werden veel Nederlandse militairen uit Holland ingekwartierd in de regio Kempen. De militairen ontdekten al snel dat er in het gebied acht dorpen waren waarvan de plaatsnaam eindigde op -sel: Wintersel, Duizel, Hulsel, Reusel, Steensel, Knegsel, Netersel en Eersel.

Deze zogenaamde 'sel-ligheden' werden bespottelijk de acht armzaligheden genoemd. De dorpen kenden in verhouding tot Holland namelijk een beduidend mindere welvaart. De inwoners van de dorpen zelf waren echter niet bekend met de welvaart in Holland en dachten zij een 'zalig' leven leidden. In deze onwetende veronderstelling, werd deze benaming later smalend omgezet in de geuzennaam Acht Zaligheden.

Ven meest voorkomende achternaam

De achternaam Ven is de meest voorkomende achternaam in Eersel. Van de/der Ven staat in de Antroponymie, de leer naar achternamen, bekend als adresnaam. De adresnaam duidt op de plaats waar men vroeger woonde. Er waren immers nog geen huisnummers. Ven zelf duidt vermoedelijk op de veengronden die zich, net als in meer gebieden in Nederland, ook in Zuid-Nederland uitstrekten. De naam verwijst in veel gevallen ook naar het vroegere beroep van turfgraver. In dat geval kan Ven worden geschaard onder de beroepsnamen.

Maas afgeleid van Thomas

De nummer twee in de lijst Maas, duidt vermoedelijk niet op de rivier de Maas, maar op de Bijbelse naam Thomas dat tweeling betekent. De naam stamt uit de tijd van Jezus, waarin één van zijn leerlingen de naam droeg. Dat Maas veel voorkomt in Eersel kan duiden op de van oudsher Christelijke volken in de regio.

Typisch voor regio

Een naam die opvalt in de lijst is de nummer tien Castelijns. Deze achternaam is hoogstwaarschijnlijk een beroepsnaam die duidt op het beroep kastelein. De naam kan duiden op zowel het beroep van rentmeester (plaatsvervanger van een kasteelheer) of van waard (gastheer van een herberg). De -s achter Castelijns duidt op de afstamming en geeft waarschijnlijk aan dat de vader van de familie het beroep van kastelein beoefende.

De achternaam komt in de regio meer voor dan in andere delen van Nederland. Vermoedelijk komt dit door de vroegere handelsroutes en landgoeden die in grote getalen aanwezig waren in Kempen en andere delen van (veelal) Zuid-Nederland.

Belgische achternamen

De lijst kent een aantal achternamen die aangeven dat Eersel zich vlakbij de grens met België bevindt. Wouters, Bierens, Soetens, Beerens en Huijbers zijn achternamen die veel voorkomen in ons zuidelijke buurland. De namen eindigen op -ers of -ens. Dit verwijst naar namen van vaders, ambachten of eigenschappen van mensen.

Top 20 meest voorkomende achternamen in Eersel

1. van de/der Ven
2. Maas
3. Jansen
4. van der Heijden
5. Hoof
6. Wouters
7. Bierens
8. Lepelaars
9. Aaken
10. Castelijns
11. Jacobs
12. van de/der Sande
13. van den Broek
14. Kox
15. van de/der Ham
16. van Herk
17. Soetens
18. Beerens
19. Das
20. Huijbers

In bovenstaande lijst vindt u de twintig meest voorkomende achternamen in Eersel. De lijst is gebaseerd op gegevens van online bedrijven- en personengids Telefoonboek.nl. Bent u inwoner van Eersel en staat uw naam ertussen?

Foto: Canva