Paradise Papers: beroemde belastingontwijkers onthuld

Een databestand met meer dan 13.4 miljoen documenten beschrijft hoe politici, rijke zakenmannen van grote bedrijven, bekendheden en andere invloedrijke personen belasting ontwijken en andere dubieuze praktijken uitvoeren.

De documenten zijn verkregen door twee bedrijven in Singapore en Bermuda, die vervolgens zijn gedeeld met een Duitse krant genaamd de Süddeutsche Zeitung. Dit is dezelfde krant die in 2015 de Panama Papers heeft ontvangen, soortgelijke documenten waarover in 2016 de eerste nieuwsberichten werden gepubliceerd. De Duitse krant is een onderdeel van de International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ). Dit is een organisatie van onderzoeksjournalisten die uiteindelijk de informatie uit de documenten naar buiten heeft gebracht.

De documenten tonen data van 25.000 bedrijven in handen van individuen uit 180 verschillende landen, van 1950 tot 2016. De data laat zien hoe de grote bedrijven en rijke personen hun welvaart in belastingparadijzen hebben weten op te slaan en hoe zij verdachte handelsrelaties aangaan.

Het project heet de Paradise Papers. Wij hebben de belangrijkste bevindingen op een rijtje gezet:

Wilbur Ross

Er zijn uitgebreide documenten over verdachte internationale handelsverbonden die kabinetsleden, adviseurs en donateurs van Trump zijn aangegaan. Eén van de interessantste vondsten is dat Amerikaanse minister van economische zaken Wilbur Ross zaken doet met het Russische bedrijf Sibur. De schoonzoon van president Poetin Kirill Shamalov is mede-eigenaar van dit bedrijf. De zaken die worden gedaan met Poetins schoonzoon bieden meer concreet bewijs voor de bedenkelijke banden tussen Trumps regime en die van Poetin.

Queen Elizabeth

Queen Elizabeth van Engeland heeft 10 miljoen pond geïnvesteerd in een fonds op de Kaaimaneilanden. Een deel van haar geld ging naar een retailer die er van werd beschuldigd arme families en andere kwetsbare mensen te exploiteren.

Justin Trudeau

Adviseur en fondsenwerver Stephen Bronfman van Canadese president Justin Trudeau heeft samen met andere politici miljoenen dollars verplaatst naar een offshorebedrijf op de Kaaimaneilanden. Een offshorebedrijf is een bedrijf in een belastingparadijs waarmee geprofiteerd kan worden van belastingvrij kapitaal, aangezien er in andere landen minder strenge regels gelden op het gebied van belasting. Hierdoor hebben zij mogelijk belasting ontweken in Canada, de Verenigde Staten en in Israël.

Grote corporaties

Multinationals waaronder Apple, Nike en Uber hebben massaal belasting ontweken via zogenaamde shell corporations: vennootschappen die dienen als middel voor grote multinationals, ondernemers, politici om belasting te ontwijken.

Daarnaast ontvingen Social mediagiganten Facebook en Twitter miljoenen dollars aan investeringen die teruggeleid kunnen worden naar financiële instituties van de Russische overheid.

Lord Ashcroft

De Britse zakenman en ex-voorzitter van de conservatieve partij van Engeland Lord Ashcroft, met een vermogen van 1,64 miljard dollar, heeft ook een prominente plek in de Paradise Papers. Hij hield 450 miljoen dollar in een offshorebedrijf.

Glencore

Het grootste mijnbouwbedrijf ter wereld Glencore heeft 45 miljoen dollar geleend aan een Israëlische miljardair genaamd Dan Gertler. Dit heeft het bedrijf gedaan nadat zij de miljardair had aangesteld om een controversiële mijn-overeenkomst in de Democratische Republiek Congo vast te stellen.

Gertler heeft nauwe banden met Congolese politici, ook met de president. Hij wordt beschuldigd van een aantal ongure praktijken in het Afrikaanse land, waaronder het bijdragen aan de corruptie.

Cryptische boodschap Reddit

Op de sociale nieuwssite Reddit is 16 dagen voor de publicatie van de Paradise Papers een cryptische boodschap geplaatst. Op een sub-pagina van de site waar normaal gesproken de Panama Papers besproken werden verscheen een post met de titel: "Geef niet op. Er komt meer aan." Een anonieme gebruiker schreef dat mensen hun ogen open moesten houden en dat een grote hoeveelheid aan informatie gelekt zou worden met betrekking tot de rijkste, machtigste personen van de wereld. Hij sloot af met het woordje "Paradise", een toen nog cryptische boodschap.

De gebruiker gaf op de dag van de Paradise Papers-publicatie een update. Hij legde uit dat hij de lek vroegtijdig had aangekondigd, hoe cryptisch dan ook, om hoop te bieden voor diegene die bezig waren met dergelijke onderwerpen. Zelf is hij niet heel erg betrokken bij het onderzoek naar de Paradise Papers, maar naar eigen zeggen kent hij betrouwbare bronnen die dat wel zijn.

Op de vraag of hij nog meer kon delen met de Reddit-gebruikers antwoorde hij dat hij dat in principe niet kon. Hij hintte wel dat er geruchten zijn over Amerikaanse president Donald Trump en hij sloot af met wederom een cryptische boodschap: "Is het iemand opgevallen dat de Japanse premier er een beetje moe uitziet de laatste tijd?" Wat hij daarmee bedoelde zou volgens hem later voor iedereen bekend worden gemaakt. Volgens hem stond het echter los van de Paradise Papers en refereerde hij naar een hotel in een rosse buurt in Tokyo.

Panama Papers

In 2016 verschenen de Panama Papers, een vergelijkbare lek aan documenten met betrekking tot belastingontduiking door machtige, invloedrijke personen. De Panama Papers beschreven handelingen van 140 politici uit meer dan 50 verschillende landen, bij de Paradise Papers gaat het om 127 politici uit meer dan 47 verschillende landen.