Het faciliteren van de spelende organisatie: Hoe doet u dat?

Creativiteit, vrije tijd en spelen. Vaak wordt dit gezien als het tegenovergestelde van werken. Maar spelenderwijs werken draagt juist bij aan effectiviteit en het creëren van nieuwe ideeën. Tegenwoordig is dit speelse effect terug te zien op een aantal kantoren: denk aan tafelvoetbal en zitzakken. Echter wordt dit vaak ingericht met als doel om werken comfortabeler te maken, in plaats van effectiviteit te verhogen.

Wat wordt bedoeld met spelen?

Spelen kan uitgedrukt worden op verschillende manieren. Hier definiëren we het als dingen voorstellen en improviseren, waarbij mensen zichzelf en anderen inspireren om nieuwe kansen en mogelijkheden te exploreren. Deze drie aspecten zijn erg belangrijk voor het huidige bedrijfsleven en zullen één voor één toegelicht worden.

Improvisatie

Improvisatie is nodig in onvoorspelbare omgevingen. Hierbij kan minder worden vastgehouden aan gemaakte plannen. Door te kunnen improviseren kan sneller ingespeeld worden op onverwachte veranderingen. Improvisatie draagt bij aan een dynamische organisatie.

Voorstellen/fantaseren

Dit kan bijdragen aan het vormen en kneden van een omgeving. Wanneer er meer kansen zijn in de markt, is het belangrijk om deze te kunnen voorstellen. Men moet nieuwe producten of een gat in de markt kunnen visualiseren. Vragen als 'Wat kan mijn bedrijf doen volgend jaar?' worden vaak makkelijker beantwoord dan vragen als 'Wat kan mijn bedrijf zijn wat het nog niet is?'. Door bijvoorbeeld droomsessies te faciliteren, eventueel met klanten, kunnen toekomstige scenario's en behoeften bedacht worden waar men anders niet op was gekomen.

Inspiratie

Inspiratie is nodig wanneer anderen betrokken worden. In grote organisaties, met complexe en uitgebreide ecosystemen bijvoorbeeld. Hoe verder de omgeving weggaat van stabiliteit, hoe belangrijker inspiratie wordt. Het gaat bij inspiratie eigenlijk om de vaardigheid serieus te zijn, maar tussendoor ook luchtige opmerkingen te maken. Tussen het serieuze en frivole ligt de mogelijkheid voor inspiratie, waar nieuwe interessante gedachten ontstaan.

Waarom is spelen zo belangrijk?

Wanneer een bedrijf zich strikt blijft houden aan de agenda en nieuwe perspectieven niet onderzoekt, kunnen business opportunities gemist worden. Zonde! Spelen leidt tot meer innovaties. Wetenschappelijk onderzoekt uit 2017 toont aan dat bedrijven die minder innoveren minder succesvol zijn op lange termijn dan bedrijven die vaker innoveren. Spelen helpt een organisatie nieuwe producten en markten te ontdekken, strategische scenario's in te beelden, een visie te creëren en gedeelde inspiratie en ideeën te faciliteren.

Tips om spelen te faciliteren in een bedrijf

De Boston Consulting Group (BCG) zet een aantal tips op een rij om speelser te worden als bedrijf. Hierbij maken zij de kanttekening dat er geen vaste instructies zijn voor een spelende organisatie: te instrumentaal en mechanisch spelen, kan juist een averechts effect hebben.

1. Verminder het risico van spelen

Dit wordt ook wel aangeduid met psychological safety. Hiermee wordt bedoeld dat er een bepaald gevoel van vertrouwen is in een team dat niemand wordt beoordeeld of afgewezen wordt door wat hij of zij zegt. Dit kan spelen stimuleren, waarbij nieuwe en misschien wel gekke opmerkingen gemaakt kunnen worden om tot ideeën te komen.

2. Vergeet doelen

Hoewel bijna elke checklist en elke lijst met tips vaak begint met 'Stel doelen', is dat hier juist niet het geval. Door doelen te stellen wordt in een bepaalde richting gedacht. Stel juist geen doelen en laat gedachten de vrije loop. Op deze manier worden gesprekken gedreven door voorgestelde situaties in plaats van wat bereikt moet worden.

3. Creëer een speciale ruimte

In elke cultuur worden aparte ruimtes ingericht om te spelen, zoals tempels, een arena of een podium. Omdat spelen gezien wordt als iets 'anders' dan de dagelijkse taken, kan een aparte ruimte ingericht worden. Dit hoeft niet een kamer te zijn met allemaal kleuren en zitzakken, maar kan ook een kamer zijn met inspirerende boeken en zachte stoelen.

4. Start persoonlijk

Het gaat niet om logisch nadenken, maar begint vaak bij de vraag hoe iemand zich voelt. Het moet persoonlijk en spontaan zijn. Zoals kinderen spelen, zo zouden volwassenen in een bedrijf moeten kunnen spelen om tot innovaties te komen.

5. Wees geduldig

Spelen is een proces op de lange termijn. Niet na elke sessie hoeft er een goed idee te ontstaan, soms is dit verbonden met een volgende speelsessie. Er is geen strikt proces om te volgen wat leidt tot het beste resultaat. Gedachten dwalen rond, volgen interessante ideeën en soms leidt dit niet gelijk tot een resultaat.

Spelen is een onderdeel van productief en effectief werken. Op spelenderwijs tot nieuwe ideeën komen kan het bedrijf een boost geven. Het moet niet te serieus genomen, maar er moet ook niet te licht over nagedacht worden. Spelen is geen vrije tijd maar is onderdeel van een goede bedrijfsvoering.

Foto: Pixabay